भारत सरकारला महाराष्ट्राच्या पश्चिम किनारपट्टीवर एक मेगा ऑइल रिफायनरी प्रकल्प उभारायचा आहे. 2015 मध्ये, ‘रत्नागिरी रिफायनरी अँड पेट्रोकेमिकल्स लिमिटेड’ प्रकल्प रत्नागिरी, महाराष्ट्र येथे बांधला जाईल अशी घोषणा करण्यात आली. यापूर्वी हा प्रकल्प रत्नागिरीतील नाणारमध्ये होणार होता, मात्र शिवसेना आणि स्थानिकांच्या विरोधामुळे हा प्रकल्प ऐनवेळी रखडला होता. मध्ये ठेवले होते मात्र ठाकरे सरकार सत्तेवर येताच त्यांनी हा प्रकल्प नाणारऐवजी बारसू-सोलगावमध्ये उभारण्याचा प्रस्ताव केंद्र सरकारकडे पाठवला. शासनाच्या संमतीनंतर पुन्हा हा प्रकल्प होण्याची आशा निर्माण झाली होती. या प्रकल्पाला स्थानिक नागरिकांचा विरोध आहे पण दरम्यानच्या काळात सरकार बदलले. आता राज्यातील शिंदे-फडणवीस सरकारला हा प्रकल्प शक्य करून दाखवायचा आहे. या रिफायनरी प्रकल्पामुळे मोठ्या प्रमाणावर रोजगार निर्मिती होईल आणि संपूर्ण प्रदेशाचा विकास होईल, असा सरकारचा दावा आहे. मात्र आता बारसू गावच्या जागेवरही स्थानिकांनी विरोध सुरू केला आहे. या प्रकल्पामुळे पर्यावरण बिघडत असल्याचा आरोप ग्रामस्थ करत आहेत. प्रभाव असेल. त्यांची फळझाडे नष्ट होतील, रिफायनरीतून बाहेर पडणाऱ्या दूषित पाण्यामुळे नद्यांचे पाणी प्रदूषित होईल, त्याचा थेट परिणाम मासेमारी व्यवसायावर होणार आहे.
रत्नागिरी रिफायनरी प्रकल्प म्हणजे काय? – भारत सरकारला ही रिफायनरी देशाच्या पश्चिम किनारपट्टीवर बांधायची आहे. ही रिफायनरी आशियातील सर्वात मोठ्या रिफायनरी प्रकल्पांपैकी एक असेल. इंडियन ऑईल, भारत पेट्रोलियम आणि हिंदुस्थान पेट्रोलियम या देशातील तीन प्रमुख तेल कंपन्या या प्रकल्पाचा भाग असतील. यासोबतच आखाती देशांच्या सौदी अरमाओ आणि ANDOC जॉइंट या दोन मोठ्या कंपन्याही या प्रकल्पाचा भाग असणार आहेत. या प्रकल्पामुळे मोठ्या प्रमाणावर रोजगार निर्मिती होईल आणि संपूर्ण प्रदेशाचा विकास होईल, असे सरकारचे म्हणणे आहे.
विरोध का आहे ? – वास्तविक, ज्या ठिकाणी हा प्रकल्प उभारण्याचे ठरले आहे, त्या ठिकाणी माती परीक्षण करायचे होते. सोमवार पासून माती परीक्षण होणार होते मात्र काल आणि आज स्थानिकांच्या विरोधामुळे माती परीक्षण होऊ शकले नाही. ग्रामस्थांचा विरोध पाहता पोलिसांनी प्रतिबंधात्मक अटकेची कारवाई केली. संपूर्ण कॅम्पसमध्ये बाहेरील व्यक्तीच्या प्रवेशावर बंदी घालण्यात आली आहे. सरकार लोकांच्या संमती शिवाय आणि त्यांच्याशी बोलल्या शिवाय हा प्रकल्प उभारला जाणार नाही, असे म्हटले आहे. सध्या केवळ माती परीक्षण सुरू असून, चाचणीत काय निकाल समोर आल्यानंतर या प्रकल्पाबाबत निर्णय घेतला जाईल.
